بازی درمانی چیست؟
بازی درمانی نوعی درمان است که بیشتر برای کودکان استفاده می شود. به این دلیل که کودکان ممکن است نتوانند احساسات خود را کنترل کنند یا مشکلات خود را به والدین یا بزرگسالان دیگر بگویند.
بازی درمانی شاید یک بازی معمولی به نظر برسد، اما می تواند بسیار بیشتر از این مفید باشد. یک دکتر متخصص روانشناس کودک می تواند از زمان بازی برای پیدا کردن مشکلات کودک استفاده کند. سپس دکتر می تواند به کودک کمک کند تا احساسات را کنترل کند و با مشکلات های حل نشده مقابله کند. از طریق بازی، کودکان می توانند راه حل های مقابله ای جدید و نحوه تغییر دادن رفتارهای نامناسب را بیاموزند.
بازی درمانی توسط انواع متخصصان سلامت روان دارای مجوز مانند روانشناسان و روانپزشکان انجام می شود. همچنین توسط درمانگران رفتاری و شغلی، فیزیوتراپیست ها و مددکاران اجتماعی انجام می شود.
فواید
طبق گفته سازمان حرفه ای Play Therapy International، تا 71 درصد از کودکانی که به بازی درمانی مراجعه می کنند ممکن است تغییرات مثبتی در آن ها ایجاد شود.
در حالی که برخی از کودکان ممکن است با تردید شروع کنند، اعتماد به دکتر بیشتر می شود. همانطور که آنها راحت تر می شوند و روابط اجتماعی آنها تقویت می شود، ممکن است کودک در بازی خلاق تر یا کلامی تر شود.
برخی از ویژگی های بازی درمانی عبارتند از:
- مسئولیت پذیری بیشتر دربرابر برخی از رفتارها
- پیشرفت راهکار های مقابله ای و خلاقیت در مهارت های حل مسئله
- احترام به خود
- همدلی و احترام به دیگران
- کاهش اضطراب
- یادگیری کامل تجربه کردن و بیان احساسات
- قوی تر شدن مهارت های اجتماعی
- قوی تر شدن روابط خانوادگی
بازی درمانی همچنین می تواند استفاده از زبان را تشویق کند یا مهارت های حرکتی ظریف و درشت را بهبود بخشد.
اگر کودک شما یک بیماری روانی یا جسمی تشخیص داده شده دارد، بازی درمانی جایگزین داروها یا درمان های ضروری دیگر نمی شود. بازی درمانی را می توان به تنهایی یا در کنار بقیه روش های درمانی استفاده کرد.
اگرچه افراد در هر سنی می توانند از بازی درمانی بهره ببرند، اما معمولاً برای کودکان بین 3 تا 12 سال استفاده می شود. بازی درمانی ممکن است در شرایط مختلفی مفید باشد، مانند:
- مواجهه با اقدامات پزشکی، بیماری مزمن یا مراقبت های آرامش بخش
- تأخیر رشدی یا اختلالات یادگیری (کلینیک اختلال یادگیری)
- رفتارهای مشکل ساز در مدرسه
- رفتار پرخاشگرانه یا عصبانی
- مسائل خانوادگی مانند طلاق، جدایی یا مرگ یکی از اعضای نزدیک خانواده
- بلایای طبیعی یا حوادث آسیب زا
- خشونت خانگی، سوء استفاده یا بی توجهی
- اضطراب، افسردگی، اندوه
- اختلالات خوردن و دفع کردن
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم (مرکز درمان اوتیسم)
بازی درمانی چگونه کار می کند؟
کمی مشکل ارتباطی بین کودکان و بزرگسالان وجود دارد. بسته به سن و مرحله رشد، کودکان به سادگی مهارت های زبانی بزرگسالان را ندارند. آنها ممکن است چیزی را احساس کنند، اما در بسیاری از موارد، یا نمی توانند آن را به بزرگسالان بیان کنند یا بزرگسال قابل اعتمادی ندارند که آن را به او بیان کنند.
از سوی دیگر، بزرگسالان می توانند نشانه های کلامی و غیرکلامی کودک را اشتباه متوجه شوند یا به طور کامل نادیده بگیرند.
کودکان از طریق بازی یاد می گیرند جهان و جایگاه خود را در آن درک کنند. اینجا جایی است که آنها آزادند تا احساسات درونی و عمیق ترین احساسات خود را نشان دهند. اسباببازیها میتوانند به عنوان نماد عمل کنند و معنای بیشتری پیدا کنند، اگر بدانید به دنبال چه چیزی باشید.
از آنجایی که کودک نمی تواند به اندازه کافی خود را در دنیای بزرگسالان بیان کند، درمانگر کودک در دنیای او و در سطح او می پیوندد.
در حین بازی، کودک ممکن است کمتر تحت مراقبت قرار گیرد و تمایل بیشتری برای به اشتراک گذاشتن احساسات خود داشته باشد. آنها تحت فشار نیستند و اجازه دارند در زمان خود و با روش ارتباطی خود این کار را انجام دهند.
بازی درمانی بسته به درمانگر و نیازهای خاص کودک متفاوت خواهد بود. برای شروع، درمانگر ممکن است بخواهد کودک را در حال بازی مشاهده کند. آنها همچنین ممکن است بخواهند با کودک، والدین یا معلمان صحبت جداگانه انجام دهند.
پس از یک ارزیابی کامل، درمانگر برخی از اهداف درمانی را تعیین میکند، در مورد محدودیتهایی که ممکن است لازم باشد تصمیم میگیرد و برنامهای برای ادامه آن ارائه میدهد.
تراپیست خوب یا بازی درمانگر خوب چه کار هایی انجام می دهند؟
درمانگران به نحوه برخورد کودک هنگام جدا شدن از والدین، نحوه بازی تنها و نحوه واکنش آنها هنگام بازگشت والدین توجه می کنند.
در مورد نحوه تعامل کودک با انواع مختلف اسباب بازی ها و نحوه تغییر رفتار آنها از جلسه ای به جلسه دیگر می توان چیزهای زیادی فهمید. آنها ممکن است از بازی برای نشان دادن ترس ها و اضطراب ها، به عنوان یک مکانیسم تسکین دهنده، یا برای درمان و حل مشکل استفاده کنند.
بازی درمانگرها از این مشاهدات به عنوان راهنمایی برای مراحل بعدی استفاده می کنند. هر کودک متفاوت است، بنابراین درمان متناسب با نیازهای فردی آنها انجام می شود. با پیشرفت درمان، رفتارها و اهداف را می توان دوباره ارزیابی کرد.
در برخی موارد، درمانگر ممکن است والدین، خواهر و برادر یا سایر اعضای خانواده را وارد بازی درمانی کند. این به عنوان فرزند درمانی شناخته می شود. این می تواند به آموزش حل مشکلات، ترویج بهبودی و بهترشدن روابط خانواده کمک کند.
تکنیک های بازی درمانی در مرکز بازی درمانی
جلسات معمولا 30 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد و یک بار در هفته یا بیشتر برگزار می شود. تعداد جلسات مورد نیاز به کودک و میزان همکاری او به این نوع درمان بستگی دارد. درمان می تواند به صورت فردی یا گروهی انجام شود.
بازی درمانی می تواند دستوری یا غیر مستقیم باشد. در انجام درمان دستوری، درمانگر با مشخص کردن اسباببازیها یا بازیهایی که در جلسه استفاده میشود، رهبری را بر عهده خواهد گرفت. درمانگر بازی را با هدف خاصی در ذهن هدایت می کند.
درمان غیر مستقیم ساختار کمتری دارد. کودک می تواند اسباب بازی ها و بازی ها را به دلخواه انتخاب کند. آنها آزادند که به روش خودشان با دستورالعملها یا وقفههای کمی بازی کنند. درمانگر از نزدیک مشاهده خواهد کرد و در صورت نیاز مشارکت خواهد کرد.
جلسات باید در محیطی برگزار شود که کودک احساس امنیت کند و محدودیتهای کمی وجود داشته باشد. درمانگر ممکن است از تکنیک هایی استفاده کند که شامل موارد زیر است:
- تجسم خلاق
- داستان سرایی
- نقش آفرینی
- گوشی های اسباب بازی
- عروسک، حیوانات عروسکی و ماسک
- عروسک، فیگورهای اکشن
- هنر و صنایع دستی
- آب و شن بازی
- بلوک ها و اسباب بازی های ساختمانی
- رقص و حرکت خلاق
- بازی موزیکال
نمونه هایی از بازی درمانی
بسته به کودک و موقعیت، درمانگر یا کودک را به سمت روشهای خاصی از بازی راهنمایی میکند یا به او اجازه میدهد خودش انتخاب کند. راه های مختلفی وجود دارد که درمانگر می تواند از بازی درمانی برای شناخت کودک و کمک به او برای مقابله با مشکلاتش استفاده کند.
به عنوان مثال، درمانگر ممکن است به کودک خانه عروسک و تعدادی عروسک پیشنهاد دهد و از آنها بخواهد تا مشکلاتی را که در خانه دارند، حل کنند. یا ممکن است کودک را تشویق کنند تا از عروسک های دستی برای بازآفرینی چیزی که به نظر آنها استرس زا یا ترسناک است، استفاده کند.
آنها ممکن است از فرزند شما بخواهند که یک داستان “روزی روزگاری” تعریف کند تا ببینند کودک چه چیزی را ممکن است به نمایش بگذارد. یا ممکن است داستان هایی بخوانند که مشکلی مشابه مشکل فرزند شما را حل کند.
این می تواند به سادگی پرسیدن سوال در حالی که کودک شما در حال طراحی یا نقاشی است، تلاش کنید تا بینش خود را در مورد فرآیند فکری خود به دست آورید. یا برای تشویق به حل مسئله، همکاری و مهارت های اجتماعی با کودک بازی های مختلفی انجام دهید.
بازی درمانی برای بزرگسالان
بازی فقط برای بچه ها نیست و بازی درمانی هم نیست. نوجوانان و بزرگسالان نیز ممکن است در بیان احساسات درونی خود با کلمات مشکل داشته باشند. بزرگسالانی که ممکن است از بازی درمانی سود ببرند، شامل افرادی هستند که تحت تأثیر موارد زیر قرار دارند:
- ناتوانی های ذهنی
- زوال عقل
- بیماری مزمن، مراقبت تسکینی و مراقبت از آسایشگاه
- مصرف مواد
- تروما و آزار جسمی
- مسائل مدیریت خشم
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- مسائل حل نشده دوران کودکی
هنگام کار با بزرگسالان، یک درمانگر ممکن است از نقش آفرینی نمایشی یا درمان با سینی شنی استفاده کند تا به شما کمک کند با احساساتی که صحبت کردن در مورد آنها سخت است، تماس بگیرید. این درمانها میتوانند به شما کمک کنند تا روی استراتژیهایی برای مقابله با سناریوهای خاص کار کنید.
خود بازی، چه بازی، هنر و صنایع دستی، یا موسیقی و رقص، می تواند به شما کمک کند تا از استرس های زندگی روزمره رها شوید.
هنردرمانی، موسیقی درمانی و حرکت میتواند به آشکار شدن آسیبهای پنهان و بهبودی کمک کند. تحت راهنمایی یک درمانگر باتجربه، بازی می تواند ابزار ارزشمندی برای رساندن شما به جایی که می خواهید باشد.
بازی درمانی برای بزرگسالان ممکن است به عنوان مکمل سایر انواع درمان و داروها استفاده شود. مانند کودکان، درمانگر بازی درمانی را با نیازهای خاص شما تنظیم می کند.
منبع: ذهن آرا، مرکز روانشناسی کودک